علائم کم خونی، علل و راه درمان آنها

بوسیله ویراستار دکتر محمد معین به روز رسانی شده در مرداد 8, 1403

کم خونی زمانی اتفاق می افتد که در آن گلبول های قرمز سالم یا هموگلوبین کافی برای حمل اکسیژن به بافت های بدن وجود نداشته باشد. هموگلوبین پروتئینی است که در گلبول های قرمز یافت می شود و اکسیژن را از ریه ها به سایر اندام های بدن می رساند. ابتلا به کم خونی می تواند باعث خستگی، ضعف و تنگی نفس شود.

کم خونی شایع ترین بیماری خونی است که در بین افراد یک جامعه وجود دارد. زنان، کودکان خردسال و افرادی که بیماری های طولانی مدت دارند بیشتر در معرض کم خونی هستند. در این مقاله قصد داریم در مورد علائم کم خونی، علل و راه درمان آنها صحبت کنیم.

انواع کم خونی

بیش از 400 نوع کم خونی وجود دارد که به سه گروه تقسیم می شوند:

کم خونی ناشی از دست دادن خون
کم خونی ناشی از کاهش یا تولید ناقص گلبول های قرمز خون
کم خونی ناشی از تخریب گلبول های قرمز

اکنون به توضیح در مورد هر گروه از انواع کم خونی می پردازیم:

گروه اول کم خونی: کم خونی ناشی از دست دادن خون

در این نوع کم خونی، خونریزی باعث از دست دادن گلبول های قرمز می شود که البته این می تواند به آرامی در یک دوره زمانی طولانی مدت اتفاق بیفتد و شما متوجه نمی شوید. از جمله علل این نوع کم خونی می تواند شامل موارد زیر باشد:

بیماری های گوارشی مانند زخم، بواسیر، گاستریت (التهاب معده) و سرطان
استفاده از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند آسپرین یا ایبوپروفن که می توانند باعث زخم و ورم معده شوند.
قاعدگی زنانه، به خصوص اگر قاعدگی شدید (پریود سنگین) باشد.
خونریزی های پس از آسیب دیدگی یا پس از جراحی
از دست دادن خون در هنگام زایمان و دوره پس از زایمان

گروه دوم کم خونی: کم خونی ناشی از کاهش یا تولید ناقص گلبول های قرمز خون

در این نوع کم خونی، بدن شما ممکن است سلول های خونی کافی ایجاد نکند، یا ممکن است آنطور که باید کار نکنند. این می تواند به دلیل مشکل در گلبول های قرمز یا به دلیل کمبود مواد معدنی و ویتامین کافی برای تشکیل طبیعی گلبول های قرمز خون ایجاد شود.

شرایط مرتبط با این علل کم خونی عبارتند از:

کم خونی ناشی از فقر آهن:

همانطور که از نامش پیداست، زمانی است که بدن آهن کافی تولید نمی کند. خون شما فاقد گلبول های قرمز سالم است که اکسیژن را به بافت بدن برساند. بدون مقدار مناسب آهن، بدن شما نمی تواند به اندازه کافی از آنچه گلبول های قرمز برای حمل اکسیژن نیاز دارد بسازد. این کار باعث می شود که شما احساس خستگی و نفس تنگی کنید.

کم خونی فقر آهن می تواند ناشی از موارد زیر باشد:

رژیم غذایی بدون آهن کافی، به ویژه در نوزادان، کودکان، نوجوانان، وگان ها و گیاهخواران
برخی داروها، غذاها و نوشیدنی های کافئین دار
بیماری های گوارشی مانند بیماری کرون، یا اگر بخشی از معده یا روده کوچک خود را برداشته اید
اهدای مکرر خون
تمرینات استقامتی
بارداری و شیردهی
پریودهای سنگین
یک علت شایع خونریزی آهسته مزمن است که معمولاً از دستگاه گوارش شما ناشی می شود.

کم خونی داسی شکل:

گلبول های قرمز خون شما که معمولاً گرد هستند به دلیل مشکلی در ژن های شما، هلالی شکل می شوند. کم خونی داسی شکل زمانی ایجاد می شود که گلبول های قرمز خون به سرعت تجزیه می شوند، بنابراین اکسیژن به اندام های شما نمی رسد. گلبول های قرمز هلالی شکل نیز می توانند در رگ های خونی کوچک گیر کرده و باعث درد شوند.

کم خونی ناشی از کمبود ویتامین، به ویژه B12 و ویتامین B9:

کم خونی ناشی از کمبود ویتامین زمانی رخ می دهد که ویتامین B12 و ویتامین B9 ( فولات یا اسید فولیک) کافی دریافت نکنید. برای ساخت گلبول های قرمز به این دو ویتامین مهم نیاز دارید.

این نوع کم خونی می تواند ناشی از موارد زیر باشد:

کمبود رژیم غذایی:

اگر گوشت کم می خورید یا اصلاً گوشت نمی خورید، ممکن است ویتامین B12 کافی دریافت نکنید. اگر سبزیجات را زیاد می پزید یا به اندازه کافی از آنها نمی خورید، ممکن است فولات کافی دریافت نکنید.

کم خونی مگالوبلاستیک:

زمانی که ویتامین B12، فولات یا هر دو به اندازه کافی دریافت نمی کنید.

کم خونی خطرناک:

زمانی که بدن شما ویتامین B12 کافی جذب نمی کند.

از دیگر علل کمبود ویتامین می توان به داروها، مصرف الکل و بیماری های روده ای اشاره کرد.

مشکلات مغز استخوان و سلول های بنیادی:

برخی از سلول های بنیادی در مغز استخوان که در مرکز استخوان های شما قرار دارند به گلبول های قرمز تبدیل می شوند. اگر سلول های بنیادی کافی وجود نداشته باشد، اگر به درستی کار نکنند، یا اگر با سلول های دیگر مانند سلول های سرطانی جایگزین شوند، ممکن است به کم خونی مبتلا شوید.

کم خونی ناشی از مشکلات مغز استخوان یا سلول های بنیادی شامل موارد زیر است:

کم خونی آپلاستیک :

زمانی اتفاق می افتد که شما سلول های بنیادی کافی نداشته باشید یا اصلاً نداشته باشید. ممکن است به دلیل ژن های خود یا به دلیل آسیب مغز استخوان توسط داروها، پرتودرمانی، شیمی درمانی یا عفونت، به کم خونی آپلاستیک مبتلا شوید. سایر بیماری هایی که معمولاً بر مغز استخوان تأثیر می گذارند عبارتند از مولتیپل میلوما و لوسمی. گاهی اوقات، هیچ دلیل واضحی برای کم خونی آپلاستیک وجود ندارد.

تالاسمی یا مشکل در تشکیل هموگلوبین (چهار زنجیره به درستی تشکیل نشده اند):

این بیماری در ژن‌های شما منتقل می‌شود و معمولاً بر افراد اهل مدیترانه، آفریقا، خاورمیانه و آسیای جنوب شرقی تأثیر می‌گذارد. این وضعیت می تواند از خفیف تا تهدید کننده زندگی متغیر باشد. شدیدترین شکل آن کم خونی کولی نام دارد.

کم خونی مرتبط با سایر شرایط مزمن:

معمولاً در شرایط التهاب طولانی مدت رخ می دهد. پروتئین های التهابی به روش های مختلف تولید گلبول های قرمز جوان توسط مغز استخوان را کند می کنند.

شرایطی که باعث این نوع کم خونی می شود عبارتند از:

بیماری کلیوی پیشرفته
کم کاری تیروئید
کهنسالی
بیماری های طولانی مدت مانند سرطان، عفونت، لوپوس، دیابت و آرتریت روماتوئید.

گروه سوم کم خونی: کم خونی ناشی از تخریب گلبول های قرمز

وقتی گلبول‌های قرمز شکننده شوند و نتوانند استرس ناشی از سفر در بدن شما را تحمل کنند، ممکن است ترکیده و باعث آنمی همولیتیک شود. ممکن است در بدو تولد دچار این عارضه شوید یا ممکن است بعدا بروز کند. گاهی اوقات، علل کم خونی همولیتیک نامشخص است، اما می تواند شامل موارد زیر باشد:

حمله سیستم ایمنی بدن، مانند لوپوس:

این ممکن است برای هر کسی اتفاق بیفتد، حتی یک نوزاد هنوز در رحم یا نوزاد تازه متولد شده. به این بیماری همولیتیک نوزادان می گویند.

شرایطی که می توانند از طریق ژن های شما منتقل شوند:

مانند کم خونی داسی شکل، تالاسمی و پورپورای ترومبوسیتوپنی ترومبوتیک (TTP)

طحال بزرگ شده:

این امر در موارد نادر می تواند گلبول های قرمز خون را به دام بیاندازد و خیلی زود آنها را از بین ببرد.

چیزی که به بدن شما فشار وارد می کند:

مانند عفونت ها، داروها، یا برخی غذاها.

سموم ناشی از بیماری پیشرفته کبدی یا کلیوی:

پیوند عروقی، دریچه های مصنوعی قلب، تومورها، سوختگی های شدید، قرار گرفتن در اطراف برخی مواد شیمیایی، فشار خون شدید و اختلالات لخته شدن از موارد کم خونی ناشی از تخریب گلبول های قرمز هستند.

تا اینجای مقاله در مورد کم خونی و دسته بندی اصلی کم خونی آشنا شدیم در ادامه قصد داریم به توضیح برخی از انواع کم خونی بپردازیم:

کم خونی ارثی

بیشتر موارد کم خونی ناشی از کمبود آهن در رژیم غذایی است. اما برخی از اشکال کم خونی ارثی هستند.

اگر به این فکر می کنید که آیا کم خونی ارثی دارید یا خیر، صحبت با یکی از اعضای خانواده می تواند شروع خوبی باشد. اگر یکی از بستگان نزدیک به نوع ژنتیکی کم خونی مبتلا باشد، احتمال ابتلا به کم خونی ارثی نیز بیشتر است.

اکثر اشکال کم خونی به دلیل ژنتیک نیستند، اما چندین نوع مختلف کم خونی می توانند ارثی باشند. در بیشتر موارد، کم خونی مرتبط با ژنتیک شما در بدو تولد تشخیص داده می شود یا در سنین پایین به دلیل تاثیر نسبتا شدیدی که می تواند بر بدن شما داشته باشد، شناسایی می شود.

چه نوع کم خونی ارثی است؟

چندین نوع کم خونی می تواند ارثی باشد. کم خونی ناشی از فقر آهن مقاوم به آهن، کم خونی داسی شکل، تالاسمی، اسفروستیوز ارثی، کمبود گلوکز-6-فسفات دهیدروژناز، نارسایی مادرزادی مغز استخوان از جمله کم خونی های ژنتیکی هستند.

کم خونی پریودی

پریودهای سنگین، که به عنوان منوراژی نیز شناخته می شوند، هر سال از هر 5 زن 1 نفر را در ایالات متحده تحت تاثیر قرار می دهد.

هنگامی که در طول دوره قاعدگی خون زیادی از دست می دهید، ممکن است در نهایت تعداد گلبول های قرمز خون بیشتری از بدن شما از دست برود. این می تواند میزان آهن را در بدن شما کاهش دهد. در نتیجه، بدن شما برای ساختن هموگلوبین مورد نیاز برای حمل اکسیژن در سراسر بدن، کار سخت تری خواهد داشت.

چگونه متوجه می شوید که خونریزی شدید قاعدگی دارید؟ علائم پریودهای سنگین عبارتند از:

نیاز به تعویض پد یا تامپون هر ساعت برای ساعت‌های متوالی
برای جذب جریان قاعدگی باید پدها را دو برابر کنید
نیاز به تعویض پد یا تامپون در طول شب
خونریزی قاعدگی که 7 روز یا بیشتر طول می کشد
عبور توده ها یا لخته های خون که بزرگتر از یک چهارم هستند
احساس ضعف یا خستگی در هنگام پریود شدن
ناتوانی در انجام کارهایی که معمولاً انجام می دهید

برای اطلاعات بیشتر می توانید مقاله آیا پریود باعث کم خونی می شود را مطالعه کنید.

کم خونی پرنیشیوز یا کم خونی خطرناک چیست؟

کم خونی پرنیشیوز (per-nish-uhs) ، یک بیماری خودایمنی است که بدن شما را از جذب ویتامین B12 باز می دارد. قبل از اینکه متوجه تغییراتی در بدن خود شوید، ممکن است چندین سال کم خونی خطرناک داشته باشید. در صورت عدم درمان، کم خونی خطرناک می تواند باعث مشکلات پزشکی جدی، از جمله آسیب غیرقابل برگشت به سیستم عصبی شما شود.

کم خونی پلاکت چیست؟

کم خونی پلاکت یا ترومبوسیتوپنی زمانی رخ می دهد که تعداد پلاکت ها در خون شما بسیار کم باشد. پلاکت ها سلول های خونی ریزی هستند که در مغز استخوان از سلول های بزرگتر ساخته می شوند. وقتی زخمی می‌شوید، پلاکت‌ها به هم می‌چسبند تا یک پلاگین برای مهر و موم کردن زخم شما تشکیل دهند. به این پلاگین لخته خون می گویند. پلاکت ها را ترومبوسیت و لخته خون را ترومبوس می نامند.

تعداد نرمال پلاکت در بزرگسالان از 150000 تا 450000 پلاکت در هر میکرولیتر خون متغیر است. تعداد پلاکت کمتر از 150000 پلاکت در هر میکرولیتر کمتر از حد طبیعی است. هنگامی که تعداد پلاکت ها کم است، ممکن است در توقف خونریزی با مشکل مواجه شوید. خونریزی می تواند در داخل بدن، زیر پوست یا از سطح پوست شما اتفاق بیفتد. ممکن است تا زمانی که تعداد پلاکت شما بسیار کم نشود خونریزی جدی نداشته باشید.

ترومبوسیتوپنی می تواند تهدید کننده زندگی باشد، به خصوص اگر خونریزی یا خونریزی جدی در مغز داشته باشید. درمان زودهنگام می تواند به شما در جلوگیری از عوارض جدی کمک کند.

کم خونی و بارداری

هنگامی که باردار می شوید، بدن شما تغییرات زیادی را تجربه می کند. بدن شما 20 تا 30 درصد خون بیشتری تولید می کند که به این معنی است که به آهن و ویتامین بیشتری نیاز دارید.

بسیاری از زنان برای سه ماهه دوم و سوم بارداری آهن کافی ندارند، که می تواند منجر به کم خونی شود. در حالی که کم خونی خفیف در دوران بارداری طبیعی است، اما کم خونی شدید می تواند کودک شما را نیز در معرض خطر کم خونی قرار دهد.

اگر در سه ماهه اول بارداری به شدت کم خون هستید، در معرض خطر زایمان زودرس یا تولد نوزادی با وزن کم هستید.

زنانی که باردار و کم خون هستند نیز در معرض خطر بیشتری از دست دادن خون در حین زایمان قرار دارند و ممکن است برای مبارزه با عفونت ها وضعیت سخت تری را در پیش رو داشته باشند.

در دوران بارداری، روزانه به ۲۷ میلی گرم آهن نیاز دارید. برای کمک به پیشگیری یا درمان کمبود آهن در دوران بارداری، می توانید ویتامین های دوران بارداری حاوی آهن مصرف کنید. همچنین ممکن است پزشک مکمل آهن دیگری به شما بدهد.

همچنین می توانید غذاهای غنی از آهن بیشتری برای کمک به کمبود آهن مصرف کنید.

اگر این کارها را انجام می دهید و همچنان کم خونی دارید، ممکن است پزشک آزمایش برای یافتن علل بالقوه دیگر را پیشنهاد کند. اگر کم خونی شما به دلیل کمبود آهن باشد، از شما می خواهند مکمل های آهن بیشتری مصرف کنید. اما اگر سابقه بای پس معده، جراحی روده باریک داشته اید یا قادر به مصرف مکمل آهن نیستید، پزشک از طریق سرم به شما آهن تزریق می کند.

کم خونی تالاسمی در بارداری

تالاسمی ممکن است بر توانایی شما برای باردار شدن تأثیر بگذارد، به خصوص اگر نوع متوسط یا جدی تالاسمی دارید. همچنین ممکن است منجر به افزایش احتمال خطرات سلامتی در دوران بارداری شود. کارهای زیادی وجود دارد که می توانید انجام دهید تا خطرات را به حداقل برسانید و اطمینان حاصل کنید که شما و کودکتان ایمن و سالم هستید.

اگر تالاسمی دارید و باردار می‌شوید، باید به طور مکرر به پزشک خود برای معاینات مراجعه کنید، هر ماه در دو سه ماهه اول (28 هفته) و سپس هر 2 هفته تا پایان بارداری خود.

ممکن است پزشک شما بخواهد آزمایش های بیشتری را برای بررسی عملکرد قلب، کبد یا تیروئید شما انجام دهد. همچنین پزشک شما را از نظر دیابت بارداری در هفته 16 غربالگری می کند و بسته به نتایج اولین آزمایش ممکن است غربالگری را در هفته 28 تکرار کند. در نهایت، اگر در طول دوران بارداری خود به تزریق خون به عنوان بخشی از درمان خود نیاز دارید، ممکن است نیاز به قطع یا تعویض داروی آهن خود داشته باشید.

علت کم خونی چیست؟

انواع مختلف کم خونی علل مختلفی دارند. آنها عبارتند از:

نارسایی کمبود آهن:

آهن بسیار کم در بدن باعث شایع ترین نوع کم خونی می شود. مغز استخوان برای ساختن هموگلوبین به آهن نیاز دارد. بدون آهن کافی، بدن نمی تواند هموگلوبین کافی برای گلبول های قرمز بسازد.

در صورت عدم مصرف مکمل های آهن، افراد باردار ممکن است به این نوع کم خونی مبتلا شوند. از دست دادن خون نیز می تواند باعث آن شود. از دست دادن خون ممکن است ناشی از خونریزی شدید قاعدگی، زخم، سرطان یا استفاده منظم از برخی مسکن ها، به ویژه آسپرین باشد.

کم خونی ناشی از کمبود ویتامین:

علاوه بر آهن، بدن به فولات و ویتامین B12 برای ساخت گلبول های قرمز سالم کافی نیاز دارد. رژیم غذایی که به اندازه کافی از این مواد مغذی و سایر مواد مغذی کلیدی را نداشته باشد، می تواند منجر به تولید گلبول های قرمز کافی در بدن شود.

همچنین برخی افراد نمی توانند ویتامین B12 را جذب کنند. این می تواند منجر به کم خونی ناشی از کمبود ویتامین شود که به آن کم خونی خطرناک نیز گفته می شود.

کم خونی التهاب:

بیماری هایی که باعث التهاب مداوم می شوند می توانند بدن را از تولید گلبول های قرمز کافی باز دارند. به عنوان مثال می توان به سرطان، HIV/AIDS، آرتریت روماتوئید، بیماری کلیوی و بیماری کرون اشاره کرد.

کم‌خونی آپلاستیک:

این کم خونی نادر و تهدید کننده زندگی زمانی رخ می دهد که بدن سلول های خونی جدید به اندازه کافی تولید نمی کند.

علل کم خونی آپلاستیک عبارتند از عفونت ها، برخی داروها، بیماری های خود ایمنی و تماس با مواد شیمیایی سمی.

کم خونی های مرتبط با بیماری مغز استخوان:

بیماری هایی مانند لوسمی و میلوفیبروز می توانند بر نحوه خون سازی مغز استخوان تأثیر بگذارند. اثرات این نوع بیماری ها از خفیف تا تهدید کننده زندگی متغیر است.

کم خونی های همولیتیک:

این گروه از کم خونی ها ناشی از تخریب گلبول های قرمز خون سریعتر از مغز استخوان است که بتواند جایگزین آنها شود. برخی از بیماری های خونی سرعت تخریب گلبول های قرمز را افزایش می دهند. برخی از انواع کم خونی همولیتیک را می توان از طریق خانواده منتقل کرد که به آن ارثی می گویند.

کم خونی داسی شکل:

این بیماری ارثی و گاهی جدی نوعی کم خونی همولیتیک است. یک هموگلوبین غیرمعمول گلبول های قرمز را به شکل هلالی غیرمعمول به نام داسی تغییر می دهد. این سلول های خونی نامنظم خیلی زود می میرند. که باعث کمبود مداوم گلبول های قرمز خون می شود.

عوامل خطر برای کم خونی

عوامل زیر می توانند خطر کم خونی را افزایش دهند:

رژیمی که مقدار کافی ویتامین و مواد معدنی خاص را ندارد:

عدم دریافت ناکافی آهن، ویتامین B12 و فولات، خطر کم خونی را افزایش می دهد.

مشکلات روده کوچک:

داشتن شرایطی که بر نحوه دریافت مواد مغذی روده کوچک تأثیر می گذارد، خطر کم خونی را افزایش می دهد. به عنوان مثال می توان به بیماری کرون و بیماری سلیاک اشاره کرد.

دوره های قاعدگی:

به طور کلی، داشتن قاعدگی های سنگین می تواند خطر کم خونی ایجاد کند. پریود شدن باعث از بین رفتن گلبول های قرمز خون می شود.

بارداری:

زنان بارداری که مولتی ویتامین حاوی اسید فولیک و آهن مصرف نمی کنند در معرض خطر کم خونی هستند.

شرایط مداومی که مزمن نامیده می شود:

ابتلا به سرطان، نارسایی کلیه، دیابت یا بیماری مزمن دیگر، خطر کم خونی بیماری مزمن را افزایش می دهد. این شرایط می تواند منجر به کم بودن گلبول های قرمز خون شود.

از دست دادن آهسته و مزمن خون از یک زخم یا منبع دیگر در بدن می تواند ذخایر آهن بدن را مصرف کند و منجر به کم خونی فقر آهن شود.

سابقه خانوادگی:

داشتن یکی از اعضای خانواده مبتلا به نوعی کم خونی، می تواند خطر کم خونی های ارثی مانند کم خونی داسی شکل را افزایش دهد.

عوامل دیگر:

سابقه برخی عفونت‌ها، بیماری‌های خونی و شرایط خودایمنی خطر کم‌خونی را افزایش می‌دهد. نوشیدن بیش از حد الکل، قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی سمی و مصرف برخی داروها می تواند بر ساخت گلبول های قرمز خون تأثیر بگذارد و منجر به کم خونی شود.

سن:

افراد بالای 65 سال بیشتر در معرض خطر کم خونی هستند.

عوارض کم خونی

در صورت عدم درمان، کم خونی می تواند مشکلات سلامتی زیادی را ایجاد کند، مانند:

خستگی شدید:

کم خونی شدید می تواند انجام کارهای روزمره را غیرممکن کند.

عوارض بارداری:

افراد باردار مبتلا به کم خونی ناشی از کمبود فولات ممکن است بیشتر در معرض عوارضی مانند زایمان زودرس باشند.

مشکلات قلبی:

کم خونی می تواند منجر به ضربان قلب سریع یا نامنظم شود که به آن آریتمی می گویند. با کم خونی، قلب باید خون بیشتری پمپاژ کند تا اکسیژن بسیار کمی در خون جبران شود. این می تواند منجر به بزرگ شدن قلب یا نارسایی قلبی شود.

مرگ:

برخی از کم خونی های ارثی، مانند کم خونی داسی شکل، می تواند منجر به عوارض تهدید کننده زندگی شود. از دست دادن مقدار زیادی خون به سرعت باعث کم خونی شدید می شود و می تواند کشنده باشد.

علائم کم خونی

علائم کم خونی می تواند آنقدر خفیف باشد که شما حتی متوجه آنها نشوید. اما گاهی اوقات، با کاهش سلول های خونی، علائم کم کم آشکار می شوند. بسته به علت کم خونی، علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

سرگیجه، سبکی سر، یا احساس اینکه در شرف غش هستید
ضربان قلب سریع یا غیر معمول
سردرد
درد، از جمله در استخوان ها، قفسه سینه، شکم و مفاصل
مشکلات رشد، برای کودکان و نوجوانان
تنگی نفس
پوستی که رنگ پریده یا زرد است
دست و پاهای سرد
خستگی یا ضعف

علائم کم خونی شدید:

اگر کم خونی بدتر شود، علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

ناخن های شکننده
زخمهای دهان
از دست دادن علاقه جنسی
برای زنان، افزایش خونریزی قاعدگی
زبان ملتهب یا دردناک
تنگی نفس در حالت استراحت یا با فعالیت کم
احساس سبکی سر در هنگام ایستادن
رنگ پریدگی پوست
سندرم پیکا یا میل به خوردن چیزهای غیرغذایی مانند یخ
تغییر رنگ آبی تا سفیدی چشم

علائم و نشانه های کم خونی فقر آهن چیست؟

یکی از شایع ترین انواع کم خونی، کم خونی ناشی از فقر آهن است. علائم این نوع کم خونی به کاهش اکسیژن رسانی به کل بدن مربوط می شود و ممکن است شامل موارد زیر باشد:

رنگ پریدگی یا داشتن پوست زرد رنگ
خستگی غیر قابل توضیح یا کمبود انرژی
تنگی نفس یا درد قفسه سینه، به ویژه با فعالیت
ضعف عمومی غیر قابل توضیح
ضربان قلب تند
کوبیدن یا “هو” در گوش
سردرد، به خصوص با فعالیت
میل به خوردن یخ یا خاک رس “پیکوفاژی”
زبان دردناک یا صاف
ناخن های شکننده یا ریزش مو

علائم کم خونی شدید در بانوان

زنان به دلیل بارداری و دوران قاعدگی نسبت به مردان بیشتر به کم خونی مبتلا می شوند. از جمله نشانه‌های کم خونی در زنان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

رنگ پریدگی و سفیدی غیر طبیعی پوست
احساس ضعف و سستی در عضلات
غش کردن و بی‌هوشی کوتاه مدت
تپش قلب و ضربان‌های نامنظم
احساس لرزش در دست‌ها
بزرگ شدن غدد لنفاوی
سردرد و سرگیجه
سردی دست و پا
احساس خستگی
تنگی نفس

در صورت مشاهده هر یک از نشانه‌های مربوط به کم خونی، باید هر چه سریع‌تر به یک پزشک متخصص مراجعه کنید.

علائم کم خونی در آقایان

آقایان بر خلاف تصور بسیاری از افراد نیز می توانند دچار کم خونی شوند به علائم کم خونی آقایان دقت کنید:

تمایل به خوردن و جویدن موادی مانند خاک، گچ، موم و …
رنگ پریدگی پلک، زبان و چشم
کاهش پیدا کردن قدرت تمرکز
بالا رفتن میزان تپش قلب
سرگیجه طولانی مدت
کرختی و بی حالی
صدای داخل گوش
خستگی شدید
سردرد مداوم
زردی پوست
تنفس دشوار
ریزش مو
تهوع

علائم کم خونی خطرناک چیست؟

در بالا به کم خونی خطرناک اشاره کردیم. به طور کلی، هر چه مدت طولانی تری بدون ویتامین B12 کافی بمانید، علائم شما جدی تر می شود. در اوایل، افراد ممکن است علائم خفیفی داشته باشند که ممکن است فکر کنند ناشی از سایر شرایط رایج است. این موارد عبارتند از:

اسهال یا یبوست
سبکی سر هنگام ایستادن یا در هنگام فعالیت
از دست دادن اشتها
رنگ پریدگی پوست (یرقان خفیف یا زردی چشم یا پوست)
تنگی نفس (تنگی نفس)، بیشتر در حین ورزش
سوزش سردل
تورم، قرمزی زبان یا لثه‌های خونریزی‌دهنده

نمونه هایی از علائم کم خونی خطرناک ناشی از سطوح پایین ویتامین B12 طولانی مدت چیست؟

سطوح پایین ویتامین B12 طولانی مدت ناشی از کم خونی خطرناک می تواند بر سیستم عصبی شما تأثیر بگذارد. علائم مشکلات احتمالی سیستم عصبی عبارتند از:

گیجی
از دست دادن حافظه کوتاه مدت
افسردگی
از دست دادن تعادل
بی حسی و گزگز در دست ها و پاها
مشکلات تمرکز
تحریک پذیری
توهمات
دژنراسیون عصب بینایی که بینایی شما را تحت تاثیر قرار می دهد.

آزمایش کم خونی

برای تشخیص کم خونی، ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما احتمالاً از شما در مورد سابقه پزشکی و خانوادگی شما سؤال می کند، یک معاینه فیزیکی انجام می دهد و آزمایش خون را تجویز می کند.

آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشد:

شمارش کامل خون (CBC):

CBC برای شمارش تعداد گلبول های خون در یک نمونه خون استفاده می شود. برای کم خونی، این آزمایش میزان گلبول های قرمز خون به نام هماتوکریت و سطح هموگلوبین خون را اندازه گیری می کند.

مقادیر معمول هموگلوبین بزرگسالان معمولاً 14 تا 18 گرم در دسی لیتر برای مردان و 12 تا 16 گرم در دسی لیتر برای زنان است. مقادیر معمولی هماتوکریت بزرگسالان در روش های پزشکی متفاوت است. اما معمولاً بین 40 تا 52 درصد برای مردان و 35 تا 47 درصد برای زنان است.

آزمایشی برای نشان دادن اندازه و شکل گلبول های قرمز خون:

این به اندازه، شکل و رنگ گلبول‌های قرمز خون می‌پردازد.

سایر تست های تشخیصی

در صورت تشخیص کم خونی، ممکن است برای یافتن علت به آزمایشات بیشتری نیاز داشته باشید. گاهی ممکن است برای تشخیص کم خونی نیاز به مطالعه نمونه ای از مغز استخوان باشد.

مرگ بر اثر کم خونی

مرگ بر اثر کم خونی بسیار نادر است. برخی از شرایط ژنتیکی که می توانند در این امر نقش داشته باشند عبارتند از انتقال سلول داسی شکل و برخی از کم خونی های همولیتیک، پس از یک آسیب جدی، خونریزی شدید می تواند منجر به کم خونی کوتاه مدت و تهدید کننده زندگی شود. سرطان ها و سایر بیماری ها نیز ممکن است علت بالقوه کم خونی باشند.

درمان کم خونی

درمان شما به نوع کم خونی شما بستگی دارد.

اگر کم خونی آپلاستیک دارید، ممکن است به دارو، تزریق خون (که در آن از فرد دیگری خون می گیرید) یا پیوند مغز استخوان (که در آن سلول های بنیادی اهداکننده دریافت می کنید) نیاز داشته باشید.

اگر کم خونی همولیتیک دارید، ممکن است به دارویی نیاز داشته باشید که سیستم ایمنی شما را مهار کند. پزشک مراقبت های اولیه شما ممکن است شما را به یک دکتر متخصص در مشکلات عروقی ارجاع دهد.

اگر کم خونی ناشی از دست دادن خون باشد، ممکن است برای یافتن و رفع خونریزی جراحی کنید. اگر کم خونی فقر آهن دارید، احتمالاً باید مکمل آهن مصرف کنید و رژیم غذایی خود را تغییر دهید.

درمان کم خونی داسی شکل شامل مسکن ها، مکمل های اسید فولیک، آنتی بیوتیک های متناوب یا اکسیژن درمانی است. دارویی به نام هیدروکسی اوره (Droxia، Hydrea، Siklos) اغلب برای کاهش بحران های درد سلول داسی (مکانیسم پیچیده) تجویز می شود.

دارویی به نام voxelotor (Oxbryta) می تواند به گلبول های قرمز خون شما کمک کند تا شکل مناسب خود را حفظ کنند. Crizanlizumab-tmca (Adakveo) می تواند سلول های خونی را از چسبیدن به هم و مسدود کردن عروق، باز دارد. پودر خوراکی ال-گلوتامین (Endari) می تواند رفت و آمد شما به بیمارستان را برای درد کاهش دهد و همچنین از وضعیتی به نام سندرم حاد قفسه سینه محافظت کند.

اگر کمبود ویتامین B12 یا فولات دارید، برای شما مکمل تجویز می شود.

تالاسمی معمولاً نیازی به درمان ندارد، اما اگر مورد شما شدید باشد، ممکن است تزریق خون، پیوند مغز استخوان یا جراحی انجام دهید.

مکمل های آهن

مقدار آهن مورد نیاز برای درمان بیماران مبتلا به کمبود آهن بیشتر از مقدار موجود در اکثر مکمل های مولتی ویتامین روزانه است. مقدار آهن تجویز شده توسط پزشک بر حسب میلی گرم (میلی گرم) آهن عنصری خواهد بود. اکثر افراد مبتلا به کمبود آهن به 150-200 میلی گرم در روز آهن عنصری (2 تا 5 میلی گرم آهن به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز) نیاز دارند. از پزشک خود بپرسید که چند میلی گرم آهن در روز باید مصرف کنید. اگر ویتامین مصرف می کنید، برای اطمینان آنها را نزد پزشک ببرید.

هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد هر نوع نمک، مایع یا قرص آهن بهتر از سایرین است و میزان آهن عنصری با آماده سازی های مختلف متفاوت است. برای اطمینان از میزان آهن موجود در یک محصول، بسته بندی آن را بررسی کنید. علاوه بر آهن ، محتوای نمک آهن (سولفات آهن، فومارات یا گلوکونات) نیز ممکن است روی بسته بندی درج شده باشد که می تواند برای مصرف کنندگان گیج کننده باشد که بدانند برای دریافت دوز مناسب چند قرص یا چه مقدار مایع مصرف کنند.

آهن در روده کوچک (دئودنوم و قسمت اول ژژنوم) جذب می شود. این به این معنی است که قرص های آهن با پوشش روده ممکن است به خوبی کار نکنند. اگر آنتی اسید مصرف می کنید، باید قرص آهن را دو ساعت قبل یا چهار ساعت بعد از آنتی اسید مصرف کنید. ویتامین C (اسید اسکوربیک) جذب آهن را بهبود می بخشد و برخی از پزشکان توصیه می کنند که 250 میلی گرم ویتامین C را همراه با قرص آهن مصرف کنید.

عوارض جانبی احتمالی قرص آهن عبارتند از: ناراحتی شکمی، حالت تهوع، استفراغ، اسهال، یبوست و مدفوع تیره.

برای کاهش عوارض جانبی مکمل های آهن میتوانید از آهن های لیپوزومال که در روده جذب می شوند، مثل سیدرال ها استفاده کنید.

آهن داخل وریدی

در برخی موارد پزشک ممکن است آهن وریدی (IV) را توصیه کند. آهن IV ممکن است برای درمان کمبود آهن در بیمارانی که آهن را به خوبی در دستگاه گوارش جذب نمی‌کنند، بیمارانی که کمبود آهن شدید یا از دست دادن خون مزمن دارند، بیمارانی که اریتروپویتین مکمل دریافت می‌کنند، هورمونی که تولید خون را تحریک می‌کند، ضروری باشد.

آیا کم خونی قابل درمان است؟

بله، کم خونی به راحتی قابل درمان است. معمولاً یک مشکل کوتاه مدت است که با تغییر رژیم غذایی یا مصرف مکمل ها قابل درمان است. نیاز به مداخلات دیگر برای درمان کم خونی غیر معمول است، اما ممکن است.

رژیم کم خونی

رژیم کم خونی اغلب شامل تغییرات رژیم غذایی است. بهترین برنامه غذایی برای کم خونی شامل غذاهای غنی از آهن و سایر ویتامین های ضروری برای تولید هموگلوبین و گلبول های قرمز خون است. همچنین باید شامل غذاهایی باشد که به جذب بهتر آهن در بدن کمک می کند.

دو نوع آهن در غذاها وجود دارد: آهن هِم و آهن غیرهم.

آهن هِم (Heme) در گوشت، مرغ و غذاهای دریایی یافت می شود. آهن غیرهم در غذاهای گیاهی و غذاهای غنی شده با آهن یافت می شود. بدن شما می تواند هر دو نوع را جذب کند، اما آهن هِم را راحت تر جذب می کند.

مقدار توصیه شده روزانه (RDA) برای آهن 10 میلی گرم (میلی گرم) برای مردان و 12 میلی گرم برای زنان است.

اگرچه برنامه های درمان کم خونی فردی هستند، اما اکثر آنها به 150 تا 200 میلی گرم آهن روزانه نیاز دارند. احتمالاً تا زمانی که سطح آهن شما نرمال شود، نیاز به مصرف آهن با رژیم غذایی یا مکمل های آهن با نسخه یا بدون نسخه دارید.

رژیم غذایی سالم برای درمان کم خونی:

بسیاری از انواع کم خونی قابل پیشگیری نیستند. اما خوردن یک رژیم غذایی سالم ممکن است از کم خونی ناشی از فقر آهن و کم خونی ناشی از کمبود ویتامین جلوگیری کند. یک رژیم غذایی سالم شامل:

اهن:

غذاهای غنی از آهن عبارتند از گوشت گاو ، لوبیا، عدس، غلات غنی شده با آهن، سبزیجات با برگ سبز تیره و میوه های خشک.

فولات:

این ماده مغذی را می توان در میوه ها و آب میوه ها، سبزیجات با برگ سبز تیره، نخود سبز، لوبیا قرمز، بادام زمینی و محصولات غلات غنی شده مانند نان، غلات، ماکارونی و برنج یافت.

ویتامین B-12:

غذاهای غنی از ویتامین B-12 شامل گوشت، محصولات لبنی و غلات غنی شده و محصولات سویا هستند.

ویتامین C:

غذاهای غنی از ویتامین C شامل مرکبات و آب میوه ها، فلفل، کلم بروکلی، گوجه فرنگی، خربزه و توت فرنگی است. اینها همچنین به بدن در جذب آهن کمک می کنند.

اگر نگران دریافت ویتامین ها و مواد معدنی کافی از غذا هستید، به سراغ مکمل های کم خونی بروید.

مکمل های کم خونی:

شما می توانید مکمل هایی مصرف کنید که میزان آهن و هموگلوبین را در بدن شما افزایش می دهد. سولفات آهن به صورت مایع و قرص وجود دارد. معمولاً اندازه سرو 325 میلی گرم است. با پزشک خود در مورد مصرف مکمل آهن برای کم خونی صحبت کنید و ببینید که چگونه مصرف آن را توصیه می کند. اما به طور معمول، شما می توانید آن را با معده خالی مصرف کنید اما درصورتی که مشکل گوارشی دارید بهتر است همراه غذا مصرف شود. مکمل خود را با شیر، کافئین یا مکمل های کلسیم مصرف نکنید. مصرف مکمل ویتامین C مانند یک لیوان آب پرتقال ممکن است به افزایش جذب مکمل آهن شما کمک کند.

درمان سریع کم خونی

برای درمان کم خونی می‌توان از داروهای شیمیایی استفاده کرد که ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن را تامین نموده و در نتیجه سبب تحریک خون سازی شوند. از داروهایی که برای درمان سریع کم خونی استفاده می‌شوند، می‌توان به اسید فولیک، آهن فیفول و فروس سولفات اشاره کرد. برخی از افراد ممکن است دچار کم خونی فقر آهن شدید باشند و به همین دلیل برای درمان سریع کم خونی آن‌ها، از تزریق درون رگی آهن استفاده می‌کنند تا جذب آن افزایش پیدا کرده و سریع‌تر درمان صورت بگیرد.

چه نوشیدنی هایی می توانند به افزایش جذب آهن کمک کنند؟

نوشیدنی‌ها و اسموتی‌ها با غذاهای غنی از آهن، مانند اسفناج، کلم پیچ و آلو، می‌تواند مصرف موجب افزایش جذب آهن شوند. همچنین منابع ویتامین C مانند آب میوه پرتقال و کیوی می توانند برای جذب آهن مفید باشند.

شما میتوانید اسموتی هایی را تهیه کنید که سرشار از آهن و ویتامین سی هستند. نوشیدنی های زیر را امتحان کنید:

اسموتی اسفناج:

اسفناج، با داشتن آهن فراوان و ویتامین‌های A و C، به عنوان یک منبع عالی مواد مغذی، آهن مورد نیاز بدن شما را برای تولید هموگلوبین و ارتقا سطح انرژی تأمین می‌کند.

آب انار:

آب انار با داشتن آهن، ویتامین C و آنتی‌اکسیدان، به عنوان یک نوشیدنی قدرتمند علاوه بر تقویت سلامت خون به افزایش تولید گلبول‌های قرمز و بهبود جریان خون کمک کند.

میلک شیک خرما:

خرما، سرشار از آهن، فیبر و ویتامین‌ها، نه تنها یک میان‌وعده عالی است بلکه به بهبود جریان خون و تقویت تولید گلبول‌های قرمز خون کمک می‌کند.

آب هویج:

هویج، منبعی غنی از آهن و ویتامین A است که نه تنها برای بینایی مفید است بلکه به بهبود جریان خون و تقویت عمومی بدن نیز کمک می‌کند.

شیر دانه کنجد:

دانه‌های کنجد، سرشار از آهن و کلسیم هستند و نه تنها برای استحکام استخوان‌ها مفید هستند بلکه به تقویت جریان خون و افزایش تولید گلبول‌های قرمز کمک کنند.

شیر خرما:

شیر خرما یک نوشیدنی بسیار مغذی برای پیشگیری از کم‌خونی است که علاوه بر تامین آهن، منبع خوبی از کلسیم نیز محسوب می‌شود. مصرف روزانه‌ی این نوشیدنی خانگی، سطح هموگلوبین را به‌طور بسیار خوبی افزایش می‌دهد. البته افراد دیابتی باید از در مصرف این نوشیدنی دقت کنند.

چهار شیره:

چهار شیره مخلوطی از شیره خرما، انگور، توت و انجیر است که هر کدام از این شیره ها به طور جداگانه خواص بسیاری دارند و وقتی با هم ترکیب شود، به عنوان اکسیر حیات در درمان بسیاری از بیماری‌ها شناخته می شود.

چهار شیره سرشار از ویتامین ب ۶ ، ب ۲، ب ۱۲ است که برای خون‌سازی بدن مهم هستند. چهار شیره دارای املاحی مانند فسفر، آهن، منگنز و ید نیز می باشد.

مهم ترین ویژگی درمانی چهار شیره، پیشگیری و درمان کم خونی و فقر آهن است. آهن موجود در ترکیب چهارشیره از مهم‌ترین مواد خون ساز می‌باشند. نکته مهم این است که میزان جذب آهن موجود در این ترکیب غذایی شگفت انگیز بسیار بالاتر از قرص آهن است چرا که آهن موجود در قرص ها ظرف ۲۴ ساعت از بدن دفع می شوند ولی این آهن گیاهی به خوبی جذب سلول های بدن می شود.

داروی کم خونی

هنگامی که دچار کم خونی می‌شوید پزشک مکمل آهن و کم خونی برای شما تجویز می کند. آهن موجود در مکمل کم خونی به سه شکل فومارات آهن، سولفات آهن و گلوکونات آهن می باشد. امکان مصرف این مکمل‌ها برای خانم‌ها، آقایان و کودکان متناسب با سنی که دارند فراهم است. اما توصیه می‌شود پیش از مصرف هر گونه مکملی حتما با پزشک متخصص یا دکتر داروساز مشورت کنید.

آمپول ب کمپلکس برای کم خونی

آمپول B-COMPLEX ترکیبی با کیفیت از 9 ویتامین B محلول در آب است که شامل: تیامین B1، ریبوفلاوین B2، نیاسین B3، کولین B4، پانتوتنیک اسید B5، پیریدوکسین B6، بیوتین B7، اینوزیتول B8، اسید فولیک، کوبالامین B12 و آنتی اکسیدان اسید اسکوربیک (ویتامین C) و ویتامین E می باشد.

بدن انسان قادر به سنتز هر 13 ویتامین نیست و تنها 3 ویتامین را برای نیازهای خود تولید می کند. رژیم غذایی باید نیاز انسان به ویتامین ها را پوشش دهد، و اگر این اتفاق نیفتد، شما باید به سراغ مکمل های غذایی مانند قرص های مولتی ویتامین یا ویال خوراکی و یا پودر و قرص جوشان و یا آمپول ب کمپلکس بروید.

B-COMPLEX یک مکمل غذایی به شکل آمپول است که مستقیماً مصرف به صورت تزریقی می شود.

آمپول ب کمپلکس بیشتر برای درمان کم خونی، بهبود سطح انرژی، بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن، سوخت و ساز، رشد سلول‌ها و درست عمل کردن سیستم عصبی و کاهش وزن تجویز میشود و به طور کلی سلامت پوست و عضلات را به دنال دارد.

سوالات متداول

1. چه قرصی برای کم خونی خوبه؟

شما می توانید از مکمل های زیر به عنوان درمان کم خونی استفاده کنید.

1) کپسول فروگلوبین B12 ویتابیوتیکس

2) کپسول فرو فورت گاین عبیدی

3) قرص اکتی آیرون لیبرتی

4) قرص فرودین هولیستیکا

5) کپسول سیدرال فورت

2. کم خونی چه تاثیری در پریودی دارد؟

خونریزی شدید قاعدگی (HMB) یک مشکل شایع در زنان در سن باروری است که تأثیر بسیار زیادی بر کیفیت زندگی یک زن، فعالیت بدنی و عملکرد شغلی و همچنین زندگی اجتماعی و عاطفی وی دارد.

خونریزی شدید قاعدگی می تواند یکی از دلایل عمده کمبود آهن و کم خونی فقر آهن در زنان باشد. پریود های سنگین ماهیانه بدون مصرف مکمل های آهن، به تدریج ذخایر آهن بدن را کاهش داده و سبب کمبود آهن در خانم ها می‌شود. از سوی دیگر می توان گفت این یک چرخه کم خونی است. با کم خونی میزان خونریزی قاعدگی سنگین شده و پریودهای سنگین موجب کم خونی می شود.

3. چه چیزی برای کم خونی خوب است؟

سبزیجات برگدار منابع خوبی از آهن هستند که برای درمان سریع کم خونی شدید تا حدودی کمک کننده هستند. مرکبات، حبوبات و غلات جز مواد غذایی هستند که می‌تواند تا حدودی برای دریافت فولیک اسید در برنامه غذایی مؤثر باشند.

4. چه میوه هایی برای کم خونی مضر است؟

میوه ها و سبزیجات سرشار از ویتامین هستند و هیچ میوه ای برای کم خونی مضر نیست. افراد دچار کم خونی می توانند برای جذب بهتر آهن از میوه های سرشار از ویتامین C مانند پرتقال ، لیمو ، توت فرنگی ، طالبی و… استفاده کنند.

5. سبزیجات مضر برای کم خونی؟

گرچه بسیاری از سبزیجات حاوی آهن هستند اما برخی از آنها به دلیل داشتن اگزالات برای افراد دچار کم خونی مناسب نیستند. محصولات غذایی دارای اسید اگزالیک، به راحتی می توانند در جذب آهن توسط بدن اختلال ایجاد کنند، از این رو افرادی که از کم خونی رنج می برند باید از مصرف ریواس، جعفری، پیازچه، خرفه، برگ چغندر، تربچه، کلم و جعفری اجتناب کنند و یا در حد امکان از مصرف همزمان آن ها با مواد غذایی داری آهن اجتناب کنند.

6. چه چیزهایی باعث کم خونی میشود؟

مهم‌ترین علل اصلی کم خونی عبارتند از:

بیماری‌های مزمن طولانی مدت مانند بیماری مزمن کلیه، سرطان، کولیت اولسراتیو یا آرتریت روماتوئید

تخریب گلبول‌های قرمز زودتر از حالت طبیعی که ممکن است ناشی از مشکلات سیستم ایمنی باشد

عوارض مصرف داروهای خاص

کمبود ویتامین B۱۲

کمبود آهن

کمبود فولات

7. چه میوه هایی برای کم خونی در بارداری مفید است؟

مصرف میوه‌هایی مثل موز، خرما، زردآلو، انجیر و سبزیجاتی مثل کلم بروکلی، چغندر و سیب زمینی برای کم خونی در بارداری بسیار مفید است. مصرف جودوسر، غلات و نان سبوس دار در وعده‌ی صبحانه به افزایش ایمنی بدن زن باردار و سطح آهن خون کمک می‌کند.

8. کم خونی پا درد دارد؟

یکی از مشکلاتی که کمبود آهن در بدن ایجاد می‌کند سندرم پاهای بی‌قرار است. فردی که مشکل سندروم پای بی قرار دارد، در زمان استراحت احساس می‌کند که باید پاهایش را حرکت دهد و همچنین ممکن است درد و گرفتگی عضلات پا را نیز تجربه کند. این مشکل در شب بدتر می‌شود و به همین علت ممکن است باعث مشکلات خواب و خستگی مزمن در طول روز شود. افراد مبتلا به آنمی فقر آهن ۶ برابر بیشتر از دیگران در معرض سندرم پاهای بی‌قرار هستند.

9. آیا کم خونی می تواند باعث پریودهای نامنظم شود؟

بله، می توان گفت بین کم خونی فقر آهن و پریودهای نامنظم رابطه وجود دارد. کمبود آهن که به عنوان کم خونی فقر آهن نیز شناخته می‌شود، می‌تواند باعث پریودهای نامنظم یا حتی عدم قاعدگی یا آمنوره شود. این به یک چرخه معیوب تبدیل می‌شود، زنانی که پریودهای سنگینی را تجربه می‌کنند در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به کم خونی ناشی از فقر آهن قرار می‌گیرند و در عین حال، زنانی که کمبود آهن دارند با مشکلاتی در چرخه قاعدگی خود مواجه می‌شوند و این چرخه ادامه پیدا می کند.

10.کم خونی باعث ریزش مو می شود؟

وقتی سطح آهن در بدن شخصی پایین‌ باشد، بدن نمی‌تواند هموگلوبین مورد نیاز برای گلبول‌های قرمز را تولید کند. وقتی فردی دچار کم خونی و کمبود آهن باشد، ممکن است ریزش مو را هم در کنار دیگر علائم کم خونی تجربه کند. خوشبختانه ریزش مو ناشی از کم خونی را می‌توان کنترل و درمان کرد.

11. کم خونی باعث سردرد می شود؟

بله کم‌خونی ناشی از فقر آهن به دلیل داشتن رژیم غذایی نامناسب و تامین نشدن میزان آهن مورد نیاز بدن، موجب بروز سردرد می‌شود. البته ممکن است کم خونی به دلایلی مانند بیماری‌های زمینه‌ای و مشکلاتی در تولید گلبول قرمز خون نیز باشد.

12. کم خونی باعث چه بیماری هایی می شود؟

اگر فردی مبتلا به کم خونی ناشی از فقر آهن باشد به دلیل افت غلظت هموگلوبین، دچار خستگی شده و توانایی انجام دادن کارهای روزمره رو از دست می دهد. اما علائم شدید این بیماری شامل خستگی شدید، ضعف، تنگی نفس و فشار آمدن به قلب می شود؛ به بیان دیگر این مشکل حاد می تواند زمینه ساز شروع بیماری های قلبی و در صورت تداوم، ابتلا به سرطان های گوارشی را به دنبال داشته باشد.

13. کم خونی تالاسمی چه عوارضی دارد؟

عوارض و پیامدهای احتمالی کم خونی تالاسمی متوسط تا شدید به شرح زیر است:

تجمع آهن در بدن: احتمال انباشت آهن در بدن افراد مبتلا به این بیماری به دلیل انتقال خون مکرر و یا خود بیماری وجود دارد. آهن مازاد در بدن می‌تواند به قلب، کبد و سیستم هورمونی بدن آسیب بزند

ابتلا به عفونت: افراد مبتلا به تالاسمی بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به عفونت قرار می گیرند.

در موارد شدید بیماری امکان رخ‌ دادن عوارض زیر وجود دارد:

بدشکلی استخوان‌ها: در بعضی از موارد شدید تالاسمی، احتمال پهن شدن استخوان‌ها و ایجاد ناهنجارهای استخوانی وجود دارد. این عارضه بیشتر در استخوان‌های صورت و جمجمه دیده می‌شود. تغییر حالت استخوان‌ها باعث نازک شدن آن‌ها شده و این روند می‌تواند احتمال بروز شکستگی‌ها را افزایش دهد

تورم طحال: یکی از وظایف مهم طحال در بدن کمک به سیستم ایمنی برای مبارزه با عوامل عفونی و پاک‌سازی بدن از ترکیبات ناسالم مثل سلول‌های قرمز آسیب‌دیده است. در تالاسمی به دلیل تخریب گسترده سلول‌های قرمز، فشار بر طحال مضاعف است و باعث متورم شدن آن می‌شود

کاهش سرعت رشد: کودکان مبتلا به تالاسمی نوع شدید ممکن است سرعت رشد کمتری داشته باشند و دیرتر به بلوغ برسند

مشکلات قلبی: آریتمی و نارسایی قلبی از دیگر عوارض مرتبط با تالاسمی شدید است

14. کم خونی باعث خواب زیاد می شود؟

یکی از نشانه‌های کم‌خونی ناشی از کمبود ویتامین در بدن، خواب‌آلودگی و خستگی است. زمانی که میزان ذخیره آهن در بدن کافی نباشد، گلبول‌های قرمز نمی‌توانند اکسیژن کافی را انتقال دهند و عضلات هم انرژی کافی دریافت نمی‌کنند. در نتیجه احساس خستگی و خواب آلودگی کاملا طبیعی خواهد بود.

15. کم خونی باعث لک صورت می شود؟

مطالعات نشان می دهند که در نتیجه کمبود آهن و کمبود ویتامین B12، تیرگی پوست رخ می‌دهد. در واقع رنگ قرمز خون از هموگلوبین آن است و زمانی که به علت کمبود آهن، هموگلوبین به اندازه ی کافی تولید نشود؛ سلول‌های قرمز خون و در نهایت جریان خون به پوست نیز کم تر می شود.

16. کم خونی باعث لاغری می شود؟

ارتباط بین آهن کم، وزن بدن و هموگلوبین زمانی مشخص می‌شود که انرژی کم و خستگی، ورزش و سوزاندن کالری را دشوار می‌کند و باعث افزایش وزن می‌شود. در حالت برعکس، کم‌خونی فقر آهن ممکن است به کاهش اشتها و در نتیجه کاهش وزن کمک کند.

17. کم خونی باعث بی خوابی میشه؟

زمانی که آهن بدن کافی نباشد، بدن نمی‌تواند اسیدآمینه‌ای به نام تریپتوفان را که برای تولید ملاتونین و سروتونین ضروری است، تولید کند. سروتونین تاثیر مستقیم بر خلق‌ وخو، قدرت شناختی و همچنین کیفیت خواب دارد و ملاتونین نیز نقش اساسی در تنظیم سیکل خواب دارد. از همین رو کمبود آهن زمینه‌ساز اختلالات خواب می‌شود.

18. برای کم خونی چی بخوریم؟

سبزیجات برگ‌ تیره مانند چغندر و اسفناج، گوشت، ماهی و جگر، میوه‌هایی مانند انجیر، لیموترش،موز، لوبیا و حبوبات، انواع آجیل و دانه ها، غلات و کشمش و خرما باعث رفع بیماری کم‌خونی می‌شود.

منابع :

https://www.healthline.com/health/anemia/is-anemia-genetic#summary

https://www.healthline.com/health/anemia-period#bottom-line

https://www.nhlbi.nih.gov/health/thrombocytopenia

https://www.nhlbi.nih.gov/health/thalassemia/pregnancy

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/anemia/symptoms-causes/syc-20351360

https://www.thewellproject.org/hiv-information/anemia-and-women

https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/22377-pernicious-anemia

https://www.hematology.org/education/patients/anemia/iron-deficiency

https://www.healthline.com/health/best-diet-plan-for-anemia#takeaway

https://www.medicalnewstoday.com/articles/drinks-for-anemia#iron-rich-ingredients

https://www.webmd.com/a-to-z-guides/understanding-anemia-basics